Vjekoslav Kaleb je bio hrvatski književnik i akademik. Objavio je 57 novela i 3 romana, a tema većine njegovih djela je život u izoliranim mjestima Zagore. Njegov roman “Divota prašine” se smatra remek-djelom, a jedno od njegovih poznatijih djela je i novela “Gost” koja se nalazi na popisu obaveznih školskih lektira.
Obrazovanje
U Šibeniku je 1924. godine završio Učiteljsku školu, a kasnije je u Zagrebu polazio Višu pedagošku školu.
Privatni život
Rođen je u Tisnom 27.9.1905. godine. Bio je u braku s Anticom Kaleb koja je također bila učiteljica.
Sudjelovao je u Drugom svjetskom ratu, a 1944. godine je u izbjegličkom logoru El Shattu u Egiptu, u kojemu je bilo smješteno evakuirano stanovništvo dalmatinskih otoka, primorja i Zagore, sudjelovao u organiziranju kulturno-prosvjetnog života.
Vjekoslav Kaleb je umro u Zagrebu 13.4.1996. godine.
Posao
Kao nastavnik je radio u selima šibenske i splitske okolice. 1940. godine na poziv Ivana Gorana Kovačića počinje raditi u Zagrebu kao referent u Prosvjetnom odjelu Banovine Hrvatske.
Godine 1945. postaje voditelj Prosvjetnog odjela ZAVNOH-a u Šibeniku. Osim toga, bio je tajnik Matice hrvatske i Društva hrvatskih književnika u Zagrebu, umjetnički direktor Zagreb-filma te urednik i suurednik periodika “Književnik”, “Republika”, “Naprijed” i časopisa “Kolo”.
Prve prozne tekstove je objavljivao u periodicima “Vez”, “Hrvatski list”, “Jadranski dnevnik”, “Narodna tribuna” i “Nov čovjek” pisao je i filmske scenarije, reportaže, prikaze i bavio se prevođenjem. Njegov najpoznatiji prijevod je bajka “Pinocchio” Carla Colodija.
Njegovi tekstovi su kasnije objavljivani i u”Hrvatskoj reviji”, “Savremeniku”, “Hrvatskom dnevniku”, “Književnom tjedniku” i “Omladini”.
Kaleb je počeo stvarati već 1931. godine, skoro desetljeće prije nego što se navodi u hrvatskoj književnoj povijesti, ali nijednu od svojih šest prvih novela: “Konferencija za razoružanje u Tijesnome”, “Čiško”, “Priča o pjesmi”, “Prasešce”, “Nevera” i “Tica” nije uvrstio u neku od zbirki, a novele “Cikina ženidba”, “Među kamenjem”, “Guske i Gali” i “Kišobran pravde” su prošle veće ili manje prerade prije uvrštenja u zbirke “Na kamenju” i “Izvan stvari”.
Navedene novelističke zbirke “Na kamenju” iz 1940. godine i “Izvan stvari iz 1942. su bile njegova prva ozbiljnija djela, a u njima je pisao o tjeskobnoj egzistencijalnoj drami seoske sirotinje u Dalmatinskoj zagori.
Ratno iskustvo koje je sam posjedovao pretočio je u knjigu proze “Brigada” iz 1947. godine i roman “Ponižene ulice” iz 1950. godine, koji je šesnaest godina kasnije prerađen i objavljen kao “Poniženi grad”.
Njegov roman “Divota prašine” smatra se jednim od najboljih proznih djela u hrvatskoj književnosti. Objavljen je 1954. godine, u vrijeme kad je objavljen velik broj knjiga s temom partizanskog rata i od kojih je većina zaboravljena kad su televizijske serije i filmovi počeli pripovijedati o partizanskom ratu, ali Kalebov roman je ostao jedini u hrvatskoj književnosti s tom temom koji se još i danas čita.
Roman prikazuje rat kao situaciju u kojoj je čovjek uhvaćen u klopku i prepušten slučaju te mu ne pomažu ni fizička snaga, visoke moralne vrijednosti ni pamet.
U razdoblju između 1957. do 1959. godine objavio je dvije zbirke pripovijesti, “Smrtni zvuci” i “Nagao vjetar” u kojima je eksperimentirao s naglašenom simbolikom i modernijom strukturom i kompozicijom te unio gradsku tematiku i ponekad bizarne motive.
Kaleb se okušao i u pjesništvu, nekoliko godina prije smrti objavljeni su njegovi stihovi u časopisu “Forum” i u zbirci “Kolumbovo jaje ili proze u pjesmi”. Osim toga, prevodio je s talijanskog i ruskog, priredio je knjižicu “Luk i strijela” o streličarstvu i napisao studiju o pučkoj etimologiji “Bijaći”.
Najveća postignuća
Objava zbirke “Na kamenju” Vjekoslava Kaleba je dovela u sam vrh hrvatske novelistike. 1967. godine je dobio nagradu Vladimir Nazor za životno djelo.
Njegova djela su prevedena na engleski, talijanski, francuski, njemački, makedonski, češki, poljski, ruski i slovenski jezik, a prema nekim od djela snimljeni su kratki film “Ogledalo”, igrani filmovi “Divota prašine” i”Kameni horizonti” te TV drama “Trideset konja”.
Autor: A.V.
Komentiraj