Josip Genda poznati je hrvatski, višestruko nagrađivani, glumac koji je ostvario velik broj uloga u kazališnim predstavama, prvenstveno u Hrvatskom narodnom kazalištu u Splitu, gdje je bio prvak Drame. Glumio je i u televizijskim serijama i filmovima poput “Velog mista”, “Sedme kronike”, “Nepokorenog grada” te “Libertasa”. Osim toga, režirao je i nekoliko predstava. Kolika je bila njegova ljubav prema kazalištu govori činjenica da je jednom prilikom sam izjavio: “Za mene je kazalište ostvarenje snova”.
Obrazovanje
Osnovnu školu Genda je završio u Splitu, a srednju, Kemijsku školu, završio je u Kaštel Sućurcu. Premda je školovanje htio nastaviti u Zagrebu na Akademiji dramskih umjetnosti, zbog nedovoljno materijalnih sredstava, upisuje u Splitu Pedagošku akademiju na kojoj je diplomirao 1967. godine na smjeru kemija-biologija.
Privatni život
Genda je rođen u Škabrnji 5.3.1943. godine. Tamo je živio dok nije pošao u školu, s tri sestre (Ivka, Slavka i Milka) i trojicom braće (Niko, Marko i Grgo). U Split se preselio kod svoga strica Šime i strine Angeline zbog polaska u školu.
Umro je u Splitu 8.9.2006. godine nakon duge i teške bolesti.
Posao
Još u osnovnoj školi prepoznao je da je gluma ono što ga zanima i čime bi se htio baviti u budućnosti. Sa školskim zborom O. Š. “Luka Botić” 1955. godine odlazi u Dječje kazalište “Titovi mornari” gdje je dobio glavnu ulogu u opereti “Velika čarolija”.
Prvu je filmsku ulogu ostvario 1964. godine u “Lito vilovito”, a iduće je godine glumio u filmu “Čovik od svita”.
Amaterskim se radom bavio u ovome kazalištu sve do 1966. godine kada ujedno i potpisuje ugovor te postaje profesionalni glumac. Tako je glumio u predstavama kao što su “Hvalisavi vojnik”, “Prosidba”, “Laža i paralaža”, “Macbeth”, “Škrtac” i brojne druge.
U Dječjem se kazalištu zadržao sve do 1973. godine kada prelazi u Hrvatsko narodno kazalište u Splitu na poziv Save Komnenovića, tadašnjeg direktora Drame. Tim je prelaskom Genda počeo obavljati dužnosti nositelja repertoara, a kasnije postaje i prvakom Drame. U HNK-u u Splitu glumio je u brojnim predstavama, a samo neke od njih su: “Šjora File”, “Glorija”, “Judita”, “Kroćenje goropadnosti”, “Otac”, “Albatros”, “Dantonova smrt”, “Više od baluna”, “Ja ne varam svog muža”, “Elektra”, “Umjetnost komedije”, “Smrt Stjepana Radića”, “Leda”, “Braća Karamazovi”, “Cigla”, “Revizor”, “Don Juan” i brojne druge.
U televizijskoj seriji iz 1973. godine “Ča smo na ovon svitu…” Genda je glumio Pavleta Bošnjaka. 1976. godine glumio je u filmu “Đovani”, a u filmu “Povratak” ulogu je ostvario 1979. godine. Šjora Fabijana utjelovio je 1980. godine u seriji “Velom isto”, a iste je godine glumio i u filmu “Judita”. U seriji “Nepokoreni grad” ulogu je ostvario 1982. godine.
Genda se okušao i u režiranju. Tako je primjerice u kazalištu “Titovi mornari” režirao predstave kao što su “Paunica djevojka”, “Orlovi rano lete”, “Jazavac pred sudom” i druge. U Kaštel Sućurcu vodio je amatersko društvo u kojemu je također režirao nekoliko predstava poput “Zajedničkog stana”, “Klupka”, “Da nije jubavi” i druge.
U pjesmi Zorice Kondže otpjevao je mušku dionicu u pjesmi “Pokora” 1985. godine. Iste je godine glumio u filmu “Od petka do petka”, a iduće je godine ostvario ulogu u seriji “Dosije”. U filmu “Katarina Druga” glumio je 1987., u “Trideset konja” 1988., a u seriji “Ptice nebeske” 1989. godine.
Sljedeće je godine ostvario ulogu u filmu “Školjka šumi”, 1991. u “Vrijeme ratnika”, dok je lik Odorika utjelovio 1996. godine u filmu “Sedma kronika”. Belog je 1998. godine glumio u “Kanjonu opasnih igara”, a iste je godine glumio i u filmu “Transatlantic”.
1999. godine Genda je ostvario uloge u “Bogorodici” i “Garciji”, a u seriji “Novo doba” 2002. godine glumio je doktora Vukovića. Martina je 2006. godine glumio u filmu “Trešeta”, kao i robijaša u “Libertasu”.
Najveća postignuća
Genda je dobitnik Nagrade grada Splita 1981. godine za ulogu Fabijana u predstavi “Šjora File”.
Dobitnik je i Nagrade Dubravko Dujšin za sveukupno umjetničko djelovanje.
1990. godine dobio je Godišnju nagradu “Slobodne Dalmacije” za umjetnost i kulturu.
1995. godine na Festivalu glumca u Vinkovcima dobio je Nagradu grada Vukovara. Iduće je godine dobio Zlatnu arenu na Pulskom filmskom festivalu za ulogu Odorika u filmu “Sedma kronika”. Uz to, Genda je i kandidiran za nagradu Splitsko-dalmatinske županije za životno djelo.
2006. godine dobio je Nagradu Ivo Tijardović za umjetnička ostvarenja, ali i dugogodišnji umjetnički rad, kao i doprinos splitskom HNK-u.
Iste je godine dobio i medalju grada Splita čime je obilježena Gendina 50. obljetnica umjetničkoga rada.
Autor: S.I.
Odgovori